Thuê con cái làm việc nhà

6 tháng trước, Jia Zhang, bà mẹ hai con vẫn đang điều hành công việc kinh doanh riêng tại tỉnh Chiết Giang, miền đông Trung Quốc. Nhưng công việc bị ảnh hưởng bởi thời kỳ suy thoái sau đại dịch, lợi nhuận gần như không còn. Sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, Zhang quyết dừng kinh doanh.

Sau khi về nhà, cô đã nhận làm việc toàn thời gian cho bố mẹ với mức lương 8.000 tệ (26 triệu đồng), tương đương với thu nhập trung bình ở Trung Quốc.

“Công việc của tôi là dành thời gian cho bố mẹ, chẳng hạn như đưa họ đi siêu thị và làm việc nhà. Thi thoảng, nếu bố mẹ muốn đi chơi tôi sẽ là người lên lịch trình và đưa họ đến các cửa hàng khác nhau”, cô nói.

Vài tháng qua, các hashtag #FullTimeDaughter và #FullTimeSon (con gái toàn thời gian và con trai toàn thời gian) trở thành chủ đề nóng trên mạng xã hội Trung Quốc. Các bài thảo luận xoay quanh những đứa con đã trưởng thành nhưng đang thất nghiệp, nên được cha mẹ thuê để làm việc nhà.

Tình trạng thanh niên thất nghiệp hiện là thách thức nghiêm trọng với Trung Quốc, nhất là sau đại dịch. Cục Thống kê Quốc gia của nước này cho biết tỷ lệ thất nghiệp ở những người từ 16 đến 24 tuổi ở nước này đạt mức kỷ lục với hơn 21% trong tháng 6.

Không xấu hổ hay muốn giấu giếm, những người trẻ như Zhang đã đăng tải trải nghiệm làm con toàn thời gian lên mạng xã hội và nhận nhiều sự quan tâm.

“Tôi thích nấu ăn. Tôi đã chuẩn bị bữa trưa, tối từ thứ hai đến thứ sáu cho gia đình và được cha mẹ trả tiền nhưng họ không can thiệp vào cuộc sống riêng. Mỗi ngày tôi đều cảm thấy hạnh phúc và hài lòng”, một phụ nữ 37 tuổi viết trong nhóm.

Nhưng nhiều đứa con toàn thời gian chỉ coi coi đây là giải pháp tình thế khi chưa tìm được việc phù hợp, hoặc có dự định học lên cao.

Cici Gong (24 tuổi) tự nhận mình là “con gái toàn thời gian” sau ba năm sống cùng bố mẹ ở thành phố Đại Liên, phía đông bắc Trung Quốc mà không cần đóng sinh hoạt phí. Nhưng bù lại Gong phải làm việc nhà.

Cô gái 24 tuổi cho biết đã nhiều năm trượt các kỳ thi tuyển sinh sau đại học đầy cạnh tranh ở Trung Quốc bởi lượng hồ sơ lớn. “Tôi đã bị suy sụp tinh thần khi thất bại trong kỳ thi đầu tiên và các lần tiếp theo. Thời gian tôi ở nhà phục vụ bố mẹ như vùng đệm tinh thần cho bản thân”, Gong nói.

Khi ngày càng nhiều người trẻ lựa chọn trở thành con cái toàn thời gian, một cuộc tranh luận đã nổ ra về việc liệu đây có thực sự là một nghề hay không.

Lu Xi, trợ lý giáo sư tại Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu thuộc Đại học Quốc gia Singapore, nhận định: “So với những năm trước, số người trẻ đang thất nghiệp và ôn thi không tự tin bản thân sẽ gặt hái thành công gia tăng. Và thuật ngữ “con cái toàn thời gian” cho phép họ phủ nhận bản thân đang thất nghiệp và bớt tự tin hơn”.

Chuyên gia cũng cho biết một số tổ chức truyền thông cũng đang cố gắng hợp lý hóa và tôn vinh những đứa con toàn thời gian như một biểu hiện của lòng hiếu thảo với cha mẹ.

“Nhưng bất kể gọi với cái tên nào cũng không thể thay đổi bản chất những người này đang thất nghiệp”, ông Lu nói.

Cả Zhang và Gòng đều không coi việc trở thành con cái toàn thời gian là lựa chọn đầu tiên của bản thân. Cuộc sống của họ đều bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh gắt gao của xã hội Trung Quốc và nền kinh tế phục hồi chậm chạp sau đại dịch so với dự kiến.

“Nếu công việc kinh doanh thành công, có lẽ tôi đã không trở thành một cô con gái toàn thời gian. Đó là quyết định không có chủ ý nhưng là một sự lựa chọn”, Zhang nói. Dù hành động này nhận được các bình luận không mấy thiện chí từ người quen và cộng đồng mạng khi cho rằng người trẻ tuổi không có ý chí phấn đấu và ăn bám bố mẹ.

Gong cho biết bản thân đã bị họ hàng chỉ trích vì lười biếng và bòn rút tiền của cha mẹ. “Thoạt nghe nhiều người sẽ đánh giá tôi không tử tế với gia đình. Nhưng tôi nghĩ chúng ta nên cho phép bản thân những khoảnh khắc như vậy, đó là những thăng trầm trong cuộc sống mà ta cần trải qua”, cô gái 24 tuổi.

Ông Victor Gong, cha của Cici Gong, từng phản đối quyết định này của con gái. Nhưng ông sớm thay đổi suy nghĩ khi thẳng thắn nói chuyện với con gái và vợ. “Ai đó gọi con tôi là ăn bám cũng được nhưng nên nhớ không có gì là vĩnh viễn. Chúng tôi hiểu đây chỉ là một giai đoạn trong cuộc đời con bé và muốn hỗ trợ hết sức. Cici là con gái duy nhất của vợ chồng tôi. Chúng tôi rất vui khi con bé ở bên, dù chỉ trong một thời gian ngắn”, ông nói.

Mao Xuxin, nhà kinh tế chính tại Viện Nghiên cứu Kinh tế và Xã hội Quốc gia tại Anh, cảnh báo đây là một dấu hiệu đáng lo ngại nếu người trẻ chọn trẻ thành đứa con toàn thời gian vì “rất khó để thoát ra khỏi đó và hội nhập xã hội”.

Đặc biệt, những năm gần đây người trẻ Trung Quốc bắt đầu tìm kiếm các công việc ít đòi hỏi và ngắn hạn. Sau đó là sự nổi lên của phong trào “nằm yên” – lối sống chỉ nằm một chỗ thay vì làm việc và lao động để nâng cao năng suất. Và cho đến nay, nhiều người lại đồng ý làm nhân viên của cha mẹ.

“Trong trường hợp không tạo thêm được việc làm, hiện tượng con cái toàn thời gian sẽ trở nên trầm trọng hơn, trở thành vòng luẩn quẩn. Khi đó, thu nhập khả dụng trung bình của các hộ sẽ giảm, dẫn đến giảm tiêu dùng chung của xã hội, từ đó hạn chế khả năng tạo ra việc làm mới trong xã hội và dẫn đến thất nghiệp”, trợ lý giáo sư Lu Xi nói.

Với Zhang, cô cho biết sẽ tiếp tục làm thuê cho bố mẹ một thời gian nữa bởi hài lòng với cuộc sống hiện tại. Tuy nhiên bà mẹ hai con bác bỏ ý kiến cho rằng bản thân đang ăn bám bố mẹ bởi cô đang bỏ sức để làm việc.

“Từ ngày trở thành con gái toàn thời gian, cả gia đình tôi đều vui vẻ hơn. Trước đây tôi không đủ thời gian để bên bố mẹ nhưng giờ đã có thể. Tôi trân trọng từng khoảnh khắc với họ”, Zhang nói.